Telmih Sanatı Soruları ve Örnekleri

Telmih sanatı soruları ve örnekleri içerğimizle sizlere bu sanatın ayrıntılarını açıklayacağız. Edebiyatın büyülü dünyasında, kelimelerin ötesine geçen ve okuyucuyu farklı çağrışımlara davet eden bir sanat vardır: telmih.

Telmih sanatı, şiirlerde ve düz yazılarda, tarihi, mitolojik, dini veya edebi bir olayı, kişiyi ya da kavramı dolaylı bir şekilde hatırlatarak metne derinlik katar.

Telmih, okuyucunun bilgi birikimine ve hayal gücüne hitap eder. Bazen bir mısrada, bazen bir cümlede, geçmişin izlerini bugüne taşır. Peki, telmih sanatı tam olarak nedir? Hangi özelliklere sahiptir ve edebiyatta nasıl kullanılır? İşte Telmih Sanatı Soruları ve Örnekleri…

Telmih Sanatı Soruları ve Örnekleri

Telmih Sanatı Nedir?

Telmih, edebiyatta bir olayı, kişiyi, kavramı veya durumu dolaylı bir şekilde hatırlatmak için kullanılan bir sanattır. Bu sanatta, herkes tarafından bilinen tarihi, mitolojik, dini veya edebi bir olay ya da kişi, açıkça söylenmeden ima yoluyla anlatılır. Telmih, okuyucunun veya dinleyicinin bilgi birikimine hitap eder ve metne derinlik katar.

Telmih Sanatının Özellikleri Nelerdir?

Dolaylı Anlatım: Telmih, doğrudan söylemek yerine, ima yoluyla anlatımı tercih eder.

Bilgi Gerektirir: Telmih yapılırken, okuyucunun veya dinleyicinin belirli bir kültürel veya tarihsel bilgiye sahip olması gerekir.

Derinlik Katması: Metne anlam zenginliği katar ve okuyucuda çağrışım yaratır.

Kısa ve Öz: Telmih genellikle kısa bir şekilde yapılır, uzun açıklamalara gerek yoktur.

Telmih Örnekleri Nelerdir?

“Aslan gibi bir yiğitti.”

Bu cümlede “aslan” kelimesiyle Hz. Ali’ye telmih yapılmıştır. Hz. Ali, cesaretiyle bilinir ve “Allah’ın Aslanı” olarak anılır.

“Şu Boğaz Harbi nedir? Var mı ki dünyada eşi?”

Mehmet Akif Ersoy’un bu dizelerinde, Çanakkale Savaşı’na telmih yapılmıştır.

“Ferhat’ın dağları deldiği yerde…”

Bu cümlede, Ferhat ile Şirin hikayesine telmih vardır. Ferhat, sevdiği Şirin’e kavuşmak için dağları delmiştir.

Telmih ile İstiare Arasındaki Fark Nedir?

Telmih: Bir olayı, kişiyi veya kavramı dolaylı bir şekilde hatırlatır. Örneğin, “Aslan gibi bir yiğitti” dediğimizde Hz. Ali’yi çağrıştırırız.

İstiare: Bir kelimenin benzetme amacıyla başka bir kelime yerine kullanılmasıdır. Örneğin, “Aslan gibi bir yiğitti” dediğimizde, yiğit kişiyi aslana benzetiriz.

Telmih, daha çok bir çağrışım sanatıyken; istiare, bir benzetme sanatıdır.

Telmih Sanatının Kullanım Amacı Nedir?

Anlatıma Derinlik Katmak: Metinlere anlam zenginliği katar.

Okuyucuya Bilgi Yüklemek: Okuyucunun kültürel ve tarihsel bilgisini harekete geçirir.

Estetik Değer Katmak: Edebi metinlerde sanatsal bir etki yaratır.

Dolaylı Anlatım: Doğrudan söylemek yerine, ima yoluyla anlatım sağlar.

Telmih Sanatı Hangi Tür Metinlerde Kullanılır?

Şiir: Özellikle divan edebiyatında ve modern şiirde sıkça kullanılır.

Roman ve Hikaye: Karakterlerin veya olayların anlatımında telmihlere başvurulabilir.

Nutuk ve Hitabet: Tarihi veya dini konuşmalarda telmihler etkileyici bir anlatım sağlar.

Atasözleri ve Deyimler: Kültürel birikimi yansıtan atasözleri ve deyimlerde telmihler bulunabilir.

Telmih Sanatının Türk Edebiyatındaki Yeri Nedir?

Telmih sanatı, özellikle divan edebiyatında sıkça kullanılan bir sanattır. Şairler, Fars ve Arap mitolojisi, İslam tarihi ve klasik edebiyattan alıntılarla telmihler yapmışlardır. Modern Türk edebiyatında da bu sanat, kültürel ve tarihsel referanslarla varlığını sürdürmektedir. Örneğin, Yahya Kemal ve Mehmet Akif gibi şairler, şiirlerinde telmih sanatını ustalıkla kullanmışlardır.

Sorularla Köşe Yazısı Fıkra Özellikleri ve Örnekleri

Telmih Sanatının Türk Edebiyatındaki Örnekleri

Telmih sanatı, şiirlerde sıkça kullanılan bir edebi sanattır. İşte Türk edebiyatından ve divan edebiyatından telmih sanatına örnek olabilecek şiirler ve dizeler…

1. Fuzuli – “Su Kasidesi”

Örnek Dize:
“Âb-gûndur günbed-i devvâr rengi bilmezem
Yâ muhît olmuş gözümden günbed-i devvâre su”

Telmih:
Bu dizelerde Fuzuli, gözyaşlarının çokluğundan bahsederken, adeta gökyüzünü (günbed-i devvar) suyla kapladığını söyler. Burada Hz. Muhammed’in mucizelerinden biri olan “ayın ikiye bölünmesi” olayına (Şakk-ı Kamer) telmih vardır. Şair, gözyaşlarının bolluğunu bu mucizeyle ilişkilendirir.

2. Nedim – “Güzel Şiir”

Örnek Dize:
“Bu şehr-i Stanbul ki bî-misl ü behâdır
Bir sengine yekpâre Acem mülkü fedadır”

Telmih:
Nedim, İstanbul’un güzelliğini anlatırken, “Acem mülkü” ifadesiyle İran’ın zenginliklerine ve ihtişamına telmih yapar. Burada İran’ın tarihsel ve kültürel zenginliği ima edilir.

3. Yahya Kemal Beyatlı – “Sessiz Gemi”

Örnek Dize:
“Artık demir almak günü gelmişse zamandan
Meçhule giden bir gemi kalkar bu limandan”

Telmih:
Bu dizede “meçhule giden gemi”, ölüm ve öte dünya kavramına telmihtir. Şair, ölümü bir gemi yolculuğuna benzeterek, insanın bilinmeyene doğru yolculuğunu anlatır.

Sorularla Sözleşmeli Öğretmenlik Atama Şartları 2025

4. Nâzım Hikmet – “Kuvâyi Milliye Destanı”

Örnek Dize:
“Dağlarda tek tek ateşler yanıyordu.
Ve yıldızlar öyle ışıltılı, öyle ferahtılar ki
şayak kalpaklı adam
nasıl ve ne zaman geleceğini bilmeden
güzel, rahat günlere inanıyordu.”

Telmih:
Bu dizelerde, Kurtuluş Savaşı’na ve o dönemin mücadelesine telmih vardır. “Şayak kalpaklı adam” ifadesiyle, Mustafa Kemal Atatürk ve Kuvâyi Milliye ruhu hatırlatılır.

5. Bâki – “Gazel”

Örnek Dize:
“Bâki çemende hayli perişan imiş varak
Benzer ki bir şikâyeti var rüzgârdan”

Telmih:
Bâki, bu dizelerde doğadan bahsederken, aslında insanın iç dünyasına ve aşk acısına telmih yapar. “Perişan varak” (yapraklar) ifadesiyle, aşığın perişan halini ima eder.

6. Mehmet Akif Ersoy – “Çanakkale Şehitlerine”

Örnek Dize:
“Şu Boğaz Harbi nedir? Var mı ki dünyada eşi?
En kesif orduların yükleniyor dördü beşi.”

Telmih:
Bu dizelerde, Çanakkale Savaşı’na telmih vardır. Şair, savaşın büyüklüğünü ve eşsizliğini vurgularken, tarihi bir olayı hatırlatır.

7. Karacaoğlan – “Koşma”

Örnek Dize:
“Yüce dağ başında bir kız gezerdi
Güzelliği cihana ün salmıştı”

Telmih:
Bu dizede, halk hikayelerinde ve masallarda sıkça rastlanan “yüce dağ başında gezen kız” motifi kullanılarak, halk kültürüne telmih yapılmıştır.

8. Ahmet Haşim – “Merdiven”

Örnek Dize:
“Ağır ağır çıkacaksın bu merdivenlerden
Eteklerinde güneş rengi bir yığın yaprak”

Telmih:
Bu dizelerde, ölüm ve öte dünya kavramına telmih vardır. “Merdiven” imgesi, insanın hayat yolculuğunu ve ölümü simgeler.

9. Necip Fazıl Kısakürek – “Kaldırımlar”

Örnek Dize:
“Sokaktayım, kimsesiz bir sokak ortasında
Yürüyorum, arkama bakmadan yürüyorum.”

Telmih:
Bu dizelerde, modern insanın yalnızlığına ve varoluşsal sıkıntılarına telmih vardır. Şair, insanın iç dünyasındaki boşluğu ve çaresizliği ima eder.

10. Yunus Emre – “İlahi”

Örnek Dize:
“Aşkın aldı benden beni
Bana seni gerek seni”

Telmih:
Bu dizelerde, tasavvufi aşk ve Allah sevgisine telmih vardır. Yunus Emre, ilahi aşkı anlatırken, insanın benliğinden sıyrılıp Allah’a yönelmesini ima eder.

Telmih Sanatı Soruları ve Örneklerini anlattığımız bu içeriğimiz sınavlara hazırlık sürecinde umarız sizlere faydalı olacaktır.