Ortaöğretime Geçiş Yapılacak Kurumlar Hangi Yollarla Belirlenir?
Ortaöğretime geçiş süreci, öğrencilerin bilgi, beceri ve yetenekleri doğrultusunda çeşitli yöntemlerle gerçekleşmektedir. MEB Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği, bu süreçte izlenecek yolları ve kriterleri detaylı bir şekilde düzenlemiştir.
Ortaöğretime geçiş, öğrencinin geleceğini şekillendiren önemli bir dönüm noktasıdır. Çok yönlü ve esnek bir yerleştirme sistemi ile öğrencilerin kendi potansiyellerine uygun okullara yerleşmeleri hedeflenmektedir.
Yasal Dayanak
MEB Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği’nin 20. maddesinin (1) fıkrasında ortaöğretime geçiş yolları şöyle belirlenmiştir: “Ortaokulu, imam hatip ortaokulu veya bünyesinde özel ilköğretim programı uygulanan ARGEM’i bitiren öğrenciler bilgi, beceri ve yetenekleri doğrultusunda; a) Merkezi sınav puanıyla, b) Ortaöğretim kayıt alanı içindeki okullara tercihe bağlı olarak, c) Ortaöğretim kayıt alanı dışındaki pansiyonlu okullara tercihe bağlı olarak, ç) Merkezi sınav ile birlikte yetenek sınavı puanıyla, d) Yetenek sınav puanıyla, ortaöğretim kurumlarına geçiş yaparlar.”
Merkezi Sınav Puanı ile Yerleştirme
Merkezi sınav puanıyla öğrenci alan okullar, öğrencilerin sınav performanslarına göre yerleştirme yapılan kurumlardır. Fen liseleri, sosyal bilimler liseleri ve proje okulları genellikle bu kategoride yer alır. Öğrenciler, sınav puanları ve tercihleri doğrultusunda bu okullara yerleştirilir.
Ortaöğretim Kayıt Alanı İçi Yerleştirme
Bu yöntemde öğrenciler, ikamet adreslerine en yakın ortaöğretim kurumlarına tercihleri doğrultusunda yerleştirilir. Yerel yerleştirme olarak da adlandırılan bu sistemde, öğrencinin ortaokul başarı puanı (OBP) ve adres bilgileri esas alınır.
Pansiyonlu Okullara Yerleştirme
Ortaöğretim kayıt alanı dışında kalan pansiyonlu okullara, öğrencilerin tercihleri ve “uzaktan yakına” ilkesi gözetilerek yerleştirme yapılır. Bu yöntem, taşımalı eğitim veya yatılı okul ihtiyacı olan öğrenciler için önemli bir seçenektir.
Yetenek Sınavı ile Yerleştirme
Güzel sanatlar liseleri, spor liseleri ve musiki, hafızlık, geleneksel ve çağdaş görsel sanatlar ile spor programı/projesi uygulayan Anadolu imam hatip liselerine yetenek sınavı puanı ve OBP kullanılarak yerleştirme yapılır.
Karma Yöntem: Merkezi Sınav ve Yetenek Sınavı
Bazı okullar için merkezi sınav puanı ile birlikte yetenek sınav puanı da değerlendirmeye alınır. Bu yöntem, hem akademik başarı hem de özel yetenek gerektiren programlar için uygulanır.
Örnek Uygulama
2023-2024 eğitim-öğretim yılında bir öğrenci, merkezi sınav puanı ile bir fen lisesine, OBP ve adres bilgisi ile yerel yerleştirme kapsamında bir Anadolu lisesine, ayrıca yetenek sınavı ile de bir spor lisesine yerleşme şansına sahiptir.
Yönlendirme ve Tercih Süreci
Ortaöğretime geçişte öğrenciler, rehber öğretmenler ve aileleri tarafından yetenek ve ilgileri doğrultusunda yönlendirilir. Tercih robotları ve kılavuzlar aracılığıyla en uygun okul seçenekleri değerlendirilir.
